ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ အႀကိဳ အဆင့္ အေၾကာင္း သိသင့္ ေသာအခ်က္ မ်ား (Prediabetes)

ေသြးတြင္း သၾကား ဓာတ္က ပံုမွန္ထက္ ပိုမ်ား ေနတာကို ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ အႀကိဳ အဆင့္ (Prediabetes) လို႔ ေခၚပါ တယ္။ ဒီအ ဆင့္ကို အမ်ဳိး အစား (၂) ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါလို႔ မသတ္မွတ္ ႏိုင္ပါ ဘူး။ ဒီအ ခ်ိန္မွာ လံုေလာက္တဲ့ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္မႈ မရွိရင္ ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ အႀကိဳ အဆင့္ ကေန ေနာက္ ၁၀ ႏွစ္ေလာက္ အေတာ အတြင္းမွာ အမ်ဳိး အစား (၂) ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါကို ျဖစ္လာ ႏိုင္တဲ့ အလား အလာ ရွိေန ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆီးခ်ဳိ ေရာဂါ အႀကိဳ အဆင့္ ကာလမွာ က်န္းမာေရး နဲ႔ ေလ်ာ္ ညီတဲ့ ဘဝ ေနထိုင္ စားေသာက္မႈ ပံုစံကို လုိက္နာ ေပးလိုက္ရင္ ေသြးတြင္း သၾကား ဓာတ္က ပံုမွန္ ျဖစ္သြား ပါလိမ့္ မယ္။

-ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ အႀကိဳ အဆင့္တြင္ ျပတတ္ေသာ ေရာဂါ လကၡဏာ မ်ား

မ်ားေသာ အားျဖင့္ ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ အႀကိဳ အဆင့ ္ျဖစ္ရင္ ဘာလကၡဏာမွ မျပသ တတ္ပါ ဘူး။ အသား မာတက္ တာလို႔ ေခၚတဲ့ အေရျပား ေနရာ အေရာင္ရင့္ လာတာက ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ အႀကိဳ အဆင့္ရဲ႕ လကၡဏာ တစ္ရပ္ ျဖစ္တတ္ ပါတယ္။ အသားမာ တက္တတ္တဲ့ ေနရာေတြ ကေတာ့ လည္ပင္း၊ ခ်ဳိင္း၊ တံေတာင္ဆစ္၊ ဒူးနဲ႔ လက္ဆစ္ ေတြမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေရငတ္တာ၊ ဆီးမ ၾကာခဏ သြားတာ၊ ႏုံးတာ၊ အျမင္ ေဝဝါးတာ စတဲ့ လကၡဏာ ေတြလည္း ျဖစ္တတ္ပ ပါတယ္။

-ျဖစ္ရ ေသာ အေၾကာင္း ရင္းမ်ား

ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ အႀကိဳ အဆင့ ္ျဖစ္ရတဲ့ တိက်တဲ့ အေၾကာင္း ရင္းကို မသိ ၾကပါ ဘူး။ ဝမ္းဗိုက္ အဆီမ်ား တာနဲ႔ ကိုယ္လက္ လွႈပ္ရွားမႈ နည္းပါးတာ စတဲ့ အေၾကာင္း ေတြနဲ႔ေတာ့ ဆက္စပ္ ေနပါ တယ္။

-ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ အႀကိဳ အဆင့္ ျဖစ္ႏိုင္ ေျခမ်ား ေသာ အေၾကာင္း ရင္းမ်ား

အမ်ဳိး အစား(၂) ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ ေျခမ်ားတဲ့ အေၾကာင္း ရင္းေတြနဲ႔ ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ အႀကိဳ အဆင့္ ျဖစ္ႏိုင္ ေျခမ်ား တဲ့ အေၾကာင္း ရင္းေတြက အတူ တူပဲ ျဖစ္ပါ တယ္။

-ကိုယ္ အေလးခ်ိန္ မ်ားျခင္း

ပံုမွန္ ထက္ ကိုယ္ အဖေလးခ်ိန္ မ်ားတာဟာ ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ အႀကိဳ အဆင့္ ျဖစ္ႏိုင္ ေျခကို မ်ားေစ ပါတယ္။

-ကိုယ္လက္ လွႈပ္ရွား မႈ နည္းပါး ျခင္း

လႈပ္ရွားမႈ နည္းပါး ေလေလ၊ ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ အႀကိဳ အဆင့္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ မ်ားေလေလ ျဖစ္ပါတယ္။

-အသက္ အရြယ္

ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ အႀကိဳ အဆင့္ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အႏၲရာယ္ဟာ အသက္ႀကီး လာေလေလ ပိုျမင့္မား လာေလေလ ပါပဲ။ အထူး သျဖင့္ အသက္ ၄၅ ႏွစ္ေက်ာ္ခ်ိန္မွာ အျဖစ္မ်ား ပါတယ္။ အသက္ႀကီး လာတဲ့အခါ ႂကြက္သား ထုထည္ ဆံုး႐ႈံးမႈ နည္းတာ၊ ကိုယ္ အေလးခ်ိန္ ျမင့္တက္ တာနဲ႔ ကိုယ္လက္ လွႈပ္ရွားမႈ နည္းပါး တာေတြ အျဖစ္မ်ား တာေၾကာင့ ္ပါ။

-မ်ဳိး႐ိုး ရွိျခင္

မိဘ ဒါမွ မဟုတ္ ေမာင္ႏွမ ေတြမွာ အမ်ဳိး အစား (၂) ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ ရွိရင္ ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ အႀကိဳ အဆင့္ ျဖစ္ႏိုင္ ေျခ မ်ား ပါတယ္။

-ကိုယ္ဝန္ ေဆာင္စဥ္ ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ ရွိျခင္း

ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ ျဖစ္ခဲ့ ပါက ေနာက္ပိုင္းမွာ ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ မ်ားပါတယ္။

-အျခား အေၾကာင္း ရင္းမ်ား

ေသြးတိုး တာ၊ ေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စ ထေရာ (HDL) ေလ်ာ့ က်တာ၊ ေသြးတြင္း မေကာင္းတဲ့ အဆီ မ်ားတာ၊ အိပ္ခ်ိန္ နည္းလြန္းတာ စတဲ့ အေၾကာင္းရင္း ေတြဟာလည္း ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ အႀကိဳ အဆင့္ကို ျဖစ္ႏိုင္ ေျခမ်ား ေစပါ တယ္။

-ေနာက္ဆက္ တြဲ အေၾကာင္းရင္း မ်ား

ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ အႀကိဳ အဆင့္ကို ေကာင္းေကာင္း ထိန္းခ်ဳပ္ ကုသမႈ မခံ ယူပါက အမ်ဳိး အစား (၂) ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ ကို ျဖစ္ ေစႏိုင္ပါ တယ္။ ဒါ့အျပင္ အမ်ဳိးအစား (၂) ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ ေၾကာင့္ ျဖစ္လာ ႏိုင္တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာ ေတြကေတာ့ - ေသြးတိုး တာ၊ ေသြးတြင္း မေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စ ထေရာ မ်ားတာ၊ ႏွလံုး ေရာဂါ၊ ေလျဖတ္ ေရာဂါ၊ ေက်ာက္ကပ္ ေရာဂါ၊ အျမင္ ၀ါးတာ စတာေတြ ျဖစ္ၾက ပါတယ္။ တကယ္လို႔ သင့္မွာ ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ အႀကိဳ အဆင့္ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္း ရင္းေတြ ရွိေနရင္ ေဆးစစ္ ေဆးဖို႔ ဆရာဝန္ နဲ႔ေတြ႕ ဆံုသင့္ ပါတယ္။

-ဆရာဝန္ ႏွင့္ ျပသင့ ္ေသာ အခ်ိန္

ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ မ်ဳိး႐ိုး ရွိရင္ ဒါမွ မဟုတ္ ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ လကၡဏာ ေတြကို ခံစား ေနရရင္ ဆရာဝန္နဲ႔ ေတြ႕ဆံုၿပီး ေသြးတြင္း သၾကား ဓာတ္ကို စစ္ေဆး သင့္ပါ တယ္။ သင့္မွာ ေအာက္ပါ လကၡဏာ ေတြ ရွိေန ရင္လည္း ေသြးတြင္း သၾကား ဓာတ္ကို စစ္ေဆး ၾကည့္သင့္ ပါတယ္။
၁။ ကိုယ္ အေလးခ်ိန္ မ်ား ေနရင္၊ အဝလြန္ ေနရင္
၂။ အသက္ ၄၅ ႏွစ္နဲ႔ အထက္ ျဖစ္ေနရင္
၃။ ကိုယ္ဝန္ ေဆာင္စဥ္မွာ ေသြးတြင္း သၾကား ဓာတ္ မ်ားခဲ့ရင္ ဒါမွမဟုတ္ ကိုယ္အ ေလးခ်ိန္ ကိုးေပါင္ ေက်ာ္တဲ့ ကေလး ေမြးခဲ့ ဖူးရင္
၄။ ေသြးတိုး ေရာဂါ ရွိရင္
၅။ ေသြးတြင္း မေကာင္းတဲ့ အဆီ မ်ား ေနၿပီး ေကာင္းတဲ့ အဆီ နည္း ေနရင္
၆။။ ညတိုင္း လိုလို အခ်ိန္ ငါးနာရီ ခြဲနဲ ႔ေအာက္ပဲ အိပ္စက္ ျဖစ္ရင္
၇။ သားဥ အိမ္မွာ သားဥ မေႂကြ ႏိုင္ဘဲ ေရအိတ္ ငယ္ေတြ ျဖစ္တည္ လာတဲ့ ေဟာ္မုန္း ဆိုင္ရာ ေရာဂါစု (Polycystic Ovary Syndrome) ရွိရင္

-ေရာဂါ ကာကြယ္ မွႈ

က်န္းမာ ေရးနဲ႔ ညီၫြတ္တဲ့ ေနထိုင္ စားေသာက္မႈ ပံုစံကို ေရြးခ်ယ္ လိုက္နာ တာက ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ အႀကိဳ အဆင့္ မျဖစ္ေအာင္ေရာ၊ အမ်ဳိး အစား (၂) ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါ မရွိ ေအာင္ပါ ကာကြယ္ ေပးႏိုင္ ပါတယ္။ တကယ္လို႔ သင့္မွာ မိသားစု မ်ဳိး႐ိုး ရွိေန ရင္ေတာင္ က်န္းမာ ေရးနဲ႔ ညီၫြတ္တဲ့ ဘဝ ေနထိုင္စား ေသာက္မႈ ပံုစံေၾကာင့္ ေရာဂါ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ ထားႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါ တယ္။

-လိုက္နာ သင့္တဲ့ နည္းလမ္း ေတြက ေတာ့

၁။ က်န္းမာ ေရးနဲ႔ ညီၫြတ္ ၿပီး အာဟာရ ျပည့္ဝတဲ့ အစား အေသာက္ ေတြကို စားပါ။ အခ်ဳိ ရည္၊ အဆင္သင့္ အစာ (Fast Food) ေတြကို တတ္ႏိုင္ သမွ် ေရွာင္ပါ။
၂။ ေလ့က်င့္ ခန္း မ်ားမ်ား လုပ္ပါ။ ေန႔စဥ္ လုပ္ရတဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈ ေတြမွာ ကိုယ္ ခႏၶာ လႈပ္ရွား ျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ ေပးပါ။
၃။ ကိုယ္ အေလး ခ်ိန္ မ်ားေနရင္ အပို ကိုယ္ အေလး ခ်ိန္ကို ေလွ်ာ့ခ် ပါ။

ဇြန္ခိုင္ဦး (ေဆးဝါး တကၠသိုလ္)