။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။
ဗုဒၶေဒသနာေတာ္ရႈေဒါင့္အရ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး၊လူမႈေရးစေသာ အေရးျပႆ နာ ေတြကို ေျဖရွင္းႏိုင္ရန္၊ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ဘက္စံုတိုးတက္စည္ပင္ေစရန္အတြက္ ဒီဃနိကာယ္လာ ကူဋဒႏၱသုတ္ေတာ္ကို ေလ့လာတင္ျပေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာအဓိကတင္ျပေပးလိုတာက ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ့ အေရးပါေသာဖြဲ့ စည္းပံုအယူအဆကို ႏိုင္ငံေတာ္၏ ေခါင္ေဆာင္သူတစ္ဦးအတြက္ လိုအပ္ေသာ အခ်က္အလက္အရည္အေသြးမ်ားကို အဓိကထားေဆြးေႏြးမွာျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံမွာ အုပ္ခ်ဳပ္သူႏိုင္င့ံေခါင္းေဆာင္
ႏိုင္ငံရဲ့ေခါင္းေဆာင္ဆိုတာ လူ႕မႈအသိုင္းအ၀န္းမွာေတာ့ အျမင့္မားဆံုး၊အႀကီးက်ယ္ဆံုးေ သာ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ပါတယ္။ ကူဋဒႏၱသုတ္ေတာ္အရ ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္မွာ
ထိုအခ်က္ႀကီးႏွစ္ခ်က္မွာ-
(၁) ျပည္သူအမ်ား၏ သေဘာတူညီေထာက္ခံမႈ။ { Consent of the majority of people.}
(၂) ကိုယ့္က်င့္သီလႏွင့္ ျပည့္စံုမႈ။ { Moral conduct.} တို႔ဘဲျဖစ္ပါတယ္။
ျပည္သူ႔ဆႏၵအရေခါင္းေဆာင္သူသာ ျပည္သူ႕အက်ိဳးျပဳေသာ၊ ကိုယ္ကိုယ့္မၾကည့္ အာဏာရွင္မ ဆန္သူ ျဖစ္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္ ။ျပည့္သူဆႏၵႏွင့္ဆန္႔က် င္ေသာ ျပည့္သူေထာက္ခံမႈ မရွိေသာေခါင္း ေဆာင္မႈသည္ ျပည္သူႏွင့္၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူအစိုးရတို႔အၾကား ယံုၾကည္မႈကင္းမဲ့၍ အထင္အျမင္ လြဲမွား ကာ တစ္ဖက္ႏွင့္တစ္ဖက္ အျမင္ေစာင္းေနၾက၍ ညီည႔ြတ္မႈကင္းၿပီး တိုင္းျပည္ေကာင္းက်ိဳး မလုပ္ ႏိုင္ၾကေတာ့သျဖင့္ အဖက္ဖက္က ဆံုးရံႈးနစ္ႏိုင္မႈမ်ား ျဖစ္လာႏိုင္သျဖင့္ ႏိုင္ငံ့ေ ခါင္းေဆာင္သည္ ျပည့္သူအမ်ား၏ သေဘာဆႏၵႏွင့္အညီ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ထား သူျဖစ္သင့္၍၊ အာဏာရရွိသည့္ အခါတြင္လည္း ျပည္သူ့ဆႏၵအတိုင္းသာ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္သင့္ပါတယ္။
တိုင္းျပည္၏ ေခါင္းေဆာင္သည္ ကိုယ္က်င့္သီလ ၊လူ႔က်င့္၀တ္တုိ႔ႏွင့္ျပည့္စံုမ
ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ မည္မွွ်ပင္ သယံဇာတေပါမ်ားၾကြယ္၀ခ်မ္းသာပါေသ
အထက္ပါ အခ်က္(၂) ကိုအေျခခံ၍ ႏို္င္ငံ့ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနျဖင
(က) တရားမွ်တမႈ၊ လူ႔အခြင့္အေရးရွိမႈ၊ ပရဟိတလူမႈအက်ိဳးျပဳလုပ္ငန္းမ်ား
{ Doing conference for justice, human right, social activities and environment.}
ထို႔ကြန္ဖရင့္မ်ားကို အစိုးရတာ၀န္ရွိသူမ်ားသာမက၊ ပါတီႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္း မ်ား၊ျပည္သူ ၊ျပည္သားအားလံုးမွ တက္ေရာက္၍၊အေျဖရွာ၊အႀကံျပဳ တင္ျပေဆြးေႏြးပူးေပါင္းပါ၀င္သင္
(ခ) ႏိုင္ငံေတာ္၏ လံုၿခံဳေရး၊ ေအးခ်မ္းတည္ၿငိမ္ေရးႏွင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ ရွိၿပီး ျပည္သူမ်ား ၏အရိပ္အာ၀ါသေကာင္းမြန္မႈမ်ား ရွိေစရန္ စီမံကာကြယ္ထားျခင္း။
{Providing protection, shelter and security for country.}
ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအတြက္ လံုးၿခံဳေဘးကင္းေစရန္ တိုင္းတပါးမွ က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္ မႈမ်ားမ ရွိေစရန္အတြက္ ဥပေဒဆိုင္ရာႏွင့္၊ စစ္ေရးဆိုင္ရာလံုၿခံဳမႈမ်ားစီမံ
(ဂ) လာတ္ေပးလာတ္ယူမႈမ်ား မရွိေစရန္ ႏိုင္ငံ၀န္ထမ္းတို႔ကို လခေငြတိုးျမွင့္ေ ပးျခင္း။
{ Giving higher salary for staff of a country, not to be bribe.}
တိုင္ျပည္တစ္ျပည္၏ မတိုးတက္မႈ၊ဆုတ္ယုတ္အေၾကာင္းအရာ
(ဃ) ႏိုင္ငံေတာ္မွ ခ်မွတ္ထားသည့္ ဥပေဒႏွင့္ မကိုက္ညီေသာ လုပ္ရပ္မွန္သမွ်ကို လာတ္ စားမႈမရွိဘဲ အေရးယူတားျမစ္ျခင္း။
{ Prohibiting every unlawful action without any bribe.}
ျပည္သူ၊ျပည္သားမ်ား၊ အစိုးရတာ၀န္ရွိသူမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ား အားလံုးတို႔အေန ျဖင့္ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားကို မိမိတို႔၏ ရာထူး၊အာဏာ၊ပါ၀ါမ်ားျဖင့္ လက္တလံုးၾကားမလုပ္ဘဲ၊ အျပည့္အ၀လိုက္နာရပါမည္။ စည္းကမ္းရွိမွသာ စည္ပင္တိုးတက္ႏိုင္ေပမည္၊ မည္သူပင္ျဖစ္ေစ ဥပေဒအထက္တြင္မရွိေစရန္ၾကပ္မ တ္ေဆာင္ရြက္၍၊ဥပေဒကိုခ်ိဳးေဖာက္
(င) တိုင္းျပည္တစ္ျပည္အတြက္ မျဖစ္မေနလိုအပ္ေသာ ပညာေရး၊စီပြားေရးႏွင့္၊ က်မၼာေရး အသိအျမင္မ်ား၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး၊ ေရ၊မီးစသည့္ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းလုပ္ ေဆာင္ေပးျခင္း။
{ Making offering or gifts the education, business, medical knowledge, street, wather, light of people need.}
ပညာေရး၊က်မၼာေရးႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရးစသည္တို႕သည္ ႏိုင္ငံေ တာ္ဘက္စံုတိုးတ က္မႈအတြ က္ ဗဟုသုတစြမ္းအားႏွင့္ လူသားအရင္းအျမစ္မ်ားရရွိေစႏိုင္
(စ) ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္သည့္
{ Observing precepts and .Getting advice from religion teachers who are well-restrained in moral rule and spiritual advanced.}
ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ မည္မွ်ပင္တိုးတက္ေစကာမူ စာရိတၱပိုင္း နိမ့္က်ေနပါက ထိုတိုးတက္မႈသည္ ၾကာရွည္ခံႏိုင္လိပ္မွာမဟုတ္ေပ ။ရုပ္ပိုင္း၊စိတ္ပိုင္းဘက္စံုတိ
ဘာသာတရားကိုအားေပးခ်ီးေျမာက္၍ ထိုဘာသာတရား၏ အဆံုးအမအတိုင္း လိုက္နာ က်င့္သံုးမွသာ ရုပ္အျပင္ပိုင္းတိုးတက္လာသည္ႏွင
အထက္ေပၚျပပါအခ်က္တို႕သည္ ႏိုင္ငံေခါင္းမ်ားအေနျဖင့္ ျဖည့္ဆည္းေပးရမည့္အခ်က္ မ်ားပါသကဲ့သို႔၊ ကိုယ္တိုင္လိုက္နာက်င့္သံုးရမည္
ကူဋဒႏၱသုတ္ေတာ္၏ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုခ်က္အရ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္ေခါ င္းေဆာင္မ်ားမွာ ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ရာထူးအတြက္ ရွိသင့္ေသာ ကိုယ္ပိုင္အရည္အခ်င္းမ်ားကို အေရးတႀကီး ေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ရန္ ရည္ရြယ္ထားသူတိုင္းဟာ တိုင္းတပါးသား သို႔မဟုတ္ တိုင္းတပါးႏွင့္ ေသြးေႏွားထားသူ၊ မျဖစ္သင့္ေၾကာင္းကို အေလးထား သတိေပးလမ္းညႊန္းထား၏။ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ရာထူးအတြက္ ရည္မွန္ထားသူ သို႔မဟုတ္ ေခါင္ေဆာင္ျဖစ္ေနသူ သူ ေအာက္ပါ ကိုယ္ပိုင္အရည္အေသြးမ်ားကို ပိုင္ဆိုင္ထားရပါမည္။
(က) မိမိ၏မ်ိဳးဆက္ရင္ေသြး ႏွင့္ မိမိ၏မိဘႏွစ္ပါးတို႔မွာ မ်ိဳးရိုးစင္ၾကယ္မႈရွိျခင္း။ ဆိုလိုသည္ မွာ မိဘႏွစ္ပါးႏွင့္ မိမိ၏မ်ိဳးဆက္မ်ားမွာ အျခားတိုင္းတပါးသားတို႔ႏွင့္ ေသြးေ ရာေႏွာမႈမရွိေသာ ႏိုင္ငံ ေသြးသားစစ္စစ္ျဖစ္ရပါမည္။
{ Birth- Purity of parents and generation. It means all of the parents should be the citizen.}
ႏိုင္ငံ၏ေခါင္ေဆာင္သည္ ထိုႏိုင္ငံ၏ေသြးမ်ိဳးရိုးစစ္စစ္
(ps- ယခုလည္း ဒကာမႀကီးေဒၚစုၾကည ္သမၼတ ျဖစ္ေစႏိုင္ရန္အတြက္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒအား ျပင္ဆင္ရန္ ႀကိဳးစားေနေၾကာင္း ၾကားသိရေပ၏။ လႊတ္ေတာ္အတြင္း တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ေလ်ာ့ခ်ေရး စသည့္အခ်က္မ်ားမွာ ျပင္သင့္ျပင္ထိုက္ တာမွန္ပါေသာ္လည္း ၊ ႏိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာႏွင့္ အမ်ိဳးဘာသာ၊သာသနာေတာ္၏ အနာဂတ္အတြက္ မ်ားစြားအေရးႀကီးလွေသာ ၅၉(စ) ကဲ့သို႔ေသာ ထိလြယ္ရွလြယ္သည့္ ဥပေဒမ်ိဳးကို ခ်စ္ျခင္း၊သံေယာဇဥ္ရိွျခင္းစေသာ
(ခ) ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္သည္ ခန္႔ညားတည္ၾကည္၍ ႏွစ္လိုဖြယ္ရွိျခင္း၊ မပု၊မရွည္၊မ ပိန္မ၀လြန္ းေသာ ဥပဓိရုပ္ရွိျခင္း။
{ Being handsome and pleasant. Not short, not tall, not fat, and thin so much.}
ႏိုင္ငံေခါင္ေဆာင္တစ္ဦးအတြက္ ဥပဓိရုပ္ ခန္႔ညားျခင္းသည္လည္း အရည္အေသြးေ ကာင္းတခုပင္ျဖစ္၏။ ဥပဓိသမၸတၱိႏွင့္ျပည့္စံုျခင္းသည
(ဂ) လာတ္ယူျခင္းမရွိရန္အတြက္ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္သည္ မိမိကိုယ္ပိုင္ မ်ားျပားေသာ ပစၥည္းဥစၥာမ်ား ပိုင္ဆိုင္းထားျခင္း။ { Possessing a great-wealth. It is not to be bribe.}
ပစၥည္းဥစၥာ မရွိႏြမ္းပါးသူမ်ား ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာသည့္အခ
(ဃ) လက္နက္ေကာင္း၊စစ္တပ္ေကာင္း ပိုင္ဆိုင္ျခင္း။ { Possessing well-weapon, and well-army.}
ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ ေဘးကင္းလံုၿခံဳရန္အတြက္ ေခတ္မီလက္နက္မ်ား၊ အရည္အခ်င္းျပည့္၀ေ သာတပ္မေတာ္သည္ အေရးႀကီးလွပါတယ္။ အားနည္းသူကို အားႀကီးသူက အႏိုင္ယူဗိုလ္က်ေလ့ ရွိတဲ့ အတၱႀကီးမား လူ႔ေလာကသဘာ၀အတိုင္း ဘယ္ေလာက္ပင္ တရားမွ်တသည္ဆိုဆို လက္န က္၊စစ္တပ္အားေကာင္းသည့္ စူပါပါ၀ါအင္အားႀကီးႏိုင္ငံႀကီးမ
(င) ျပည္သူ၊ျပည္သားအားလံုးအေပၚ၌ ယံုၾကည္မႈရွိျခင္း၊ ရက္ေရာေထာက္ပန္႔မႈရွိျခင္း၊ သေဘာထားႀကီးမား က်ယ္ျပန္႔ျခင္း။ { Being faithful and being generous to all.}
ႏိုင္ငံေခါင္ေဆာင္ဟာ ျပည္သူတို႔အေပၚ ရန္သူမ်ားကဲ့သို႔ သံသယမ၀င္ဘဲ ယံုၾကည္မႈရွိရ ပါမည္။ ထို႔အျပင္ ျပည္သူတို႔၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကိုလည္း ေထာက္ပန္႔ျဖည့္ဆည္းေပး၍ ၊ သေထား ထားေသးသိမ္းျခင္းမရွိဘဲ ျပည္သူတို႔အေပၚ၌ သီးခံခြင္လႊတ္ၿပီးမိမိ၏ သာသမီးမ်ားကဲ့သို႔ သေဘာ ထားကာ၊ သေဘာထားႀကီးမားရပါမည္။
(စ) အသိဉာဏ္ပညာႏွင့္ ျပည့္စံု၍၊ အရာရာကိုကိုယ္ပိုင္အသိပညာျဖင့္ ေ၀ဘန္စဥ္းစား၊ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္သူျဖစ္ျခင္း။ {Having intelligence. He should a person who can decide all.}
ႏိုင္ငံ့ေခါင္ေဆာင္ဟာ စဥ္းစားဆင္ျခင္တံုတရားရွိရပါမည္
(ဆ) ဆက္သြယ္ေရးစသည့္တို႔ကို နားလည္တတ္ကြ်မ္းျခင္း။ {Skillfulness in communication.}
ႏိုင္ငံေတာ္တိုးတက္ေရးမွာ ဆက္သြယ္ေရးသည္အဓိကကအခန္း က႑မွာပါရွိသကဲ့သို႔ တစ္ႏိုင္ငံႏွင့္ တစ္ႏိုင္ငံ စစ္ေရး၊စီးပြားေရးစသည့္ သံတမန္ဆိုင္ရာအခန္းက႑မ်ားမွာလည္
(ဇ) ႏိုင္ငံေတာ္၏ မ်က္ေမွာက္အေျခအေနကို သံုးသတ္ဆင္ျခင္ႏိုင္စြမ္းရွိျခင
ေခါင္းေဆာင္ဟာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနသည့္ တိုးတက္မႈ၊ဆုတ္ယုတ္မႈ၊စသည္ မ်ားကို စဥ္းစားေ၀ဘန္သံုးသတ္၍ ၊ ျပင္သည့္သည္ကိုျပင္၊ျဖည့္သင့္သည
အထက္ပါေဆြးေႏြးတင္ျပခ်က္မ်ားသည္
ကူဋဒႏၱသုတ္ေတာ္သည္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ျပည့္၀ေသာ ေခါင္းေဆာင္မႈစြမ္းရည္ႏွင့္ ၊ႏိုင္ငံေတ ာ္၏ျပႆနာမ်ားကိုေျဖရွင္းအေျဖရွာ
Ref;
University of Kelaniya, Sri Lanka. Postgradue Institue of Pali and Buddhist Studies, မွ ပို႔ခ်သည့္ Buddhiist Doctrines of the Pali-Nikaya; Analysis and Interpretation. ဘာသာ ရပ္၏ Buddhist Concept of Organization as amean to solve the social problem in country with reference to Kutadanta-sutta. Topic-
အားအေျခခံေရးသားေဆြးေႏြးတင္ျပထာ
(အမိေရႊျပည္၊ သာယာစည္ေအာင္တူယွဥ္ႀကိဳးပမ္း၊ ေရွ႕သို႔လွမ္းႏိုင္ၾကပါေစ)
ဓမၼ၀ီရ အရွင္ေတဇနိယ
ဘာသႏၱရေဆက ဓမၼာစရိယ.
B.A,{Indo-Aryan}
M.A,{Buddhist Studies)
No comments:
Post a Comment